მე -19 საუკუნის შუა პერიოდში, უფრო სწორედ 1875 წლის ზაფხულში, პირველი აზერბაიჯანული გაზეთის "ეკინჩი" დებიუტი შედგა, რაც რუსულად ნიშნავს "გუთანი". ამიტომ, 1991 წელს რესპუბლიკის დამოუკიდებლობის მოპოვების შემდეგ, აზერბაიჯანში 22 ივლისს პრესის ეროვნული დღე ყოველწლიურად აღინიშნება. მაგრამ ბოლო ათწლეულის განმავლობაში, ეს დღესასწაული საერთოდ არ აღინიშნებოდა.
2012 წლის 22 ივლისს აზერბაიჯანის რესპუბლიკაში აღინიშნა პრესის ეროვნული დღე. ამ დღესასწაულზე, უფლებადამცველი ორგანიზაციების წევრებმა და დამოუკიდებელმა მედიის კორესპონდენტებმა პატივი მიაგეს ცნობილი აზერბაიჯანელი ჟურნალისტების საფლავებს: ნაჯაფ ნაჯაფოვს, ელმარ ჰუსეინოვს და ჰასან ბეი ზარდაბს, რომლებმაც თავი მიანდეს ამ საშიშ პროფესიას და ამისთვის გაიღეს სიცოცხლე.
ჟურნალისტთა თავისუფლებისა და უსაფრთხოების ინსტიტუტის ხელმძღვანელმა ემირ ჰუსეინოვმა ინტერვიუ მისცა გაზეთ "კავკასიური კვანძის" კორესპონდენტს. მასში მან სინანული გამოთქვა, რომ რესპუბლიკა უკვე რამდენიმე წელია პრესის დღესასწაულს არ აღნიშნავს. მისი აზრით, აზერბაიჯანში ჟურნალისტიკის კეთება საკმაოდ სარისკო საქმეა. მას შემდეგ, რაც აქ შეგიძლიათ დაკარგოთ პატივი, ჯანმრთელობა, თავისუფლება და სიცოცხლეც კი.
მრავალი კორესპონდენტი და ახალგაზრდული აქტივისტი კვლავ რჩება გისოსებს მიღმა. მათ სხვადასხვა ბრალი წაუყენეს: ღალატი, რელიგიური და რასობრივი სიძულვილის აღძვრა, ტერორიზმის საფრთხე და გადასახადებისგან თავის არიდებაც კი. ამ დროისთვის 4 კორესპონდენტი და 2 ბლოგერი დააკავეს.
შაჰინ ხაჯიევმა, რომელიც სააგენტოს Turan– ის რედაქტორია, ისაუბრა იმ ფაქტზე, რომ ახლა აზერბაიჯანში ჟურნალისტიკის გაკეთება ძალიან წამგებიანია. ამიტომაც ამ კავკასიური სახელმწიფოს ერთ-ერთი პრობლემა კონკურენციის არარსებობაა. მართლაც, პრესაში ჭეშმარიტი ინფორმაციის გამოსაქვეყნებლად ხშირად ხდება პოლიტიკური ინტერესების მოგვარება.
რედაქტორის თქმით, აზერბაიჯანის სარეკლამო ბაზარი კვლავ რჩება სახელმწიფო კონტროლის ქვეშ. რთულ ფინანსურ ვითარებაში, მედიის მრავალი რედაქტორი იძულებულია დაემორჩილოს ხელისუფლების მითითებებს და უკან დაიხიოს პოზიციები, რათა მათმა პუბლიკაციებმა როგორმე გააგრძელონ არსებობა. ასევე, პრესაზე მნიშვნელოვანი ზეწოლა ხორციელდება ოლიგარქების მიერ, რომლებიც თამაშობენ თამაშებს რესპუბლიკის ეკონომიკაში და პოლიტიკაში.
აზერბაიჯანში ამ პროფესიის უპერსპექტივობა დაადასტურა ბაქოს უნივერსიტეტის მასწავლებელმა ზეინალ მამედლიმაც. მან აღნიშნა, რომ ერთადერთი გამოსავალი არის სამოქალაქო საზოგადოების გაძლიერება, დემოკრატიული ბაზრისა და პლურალიზმის ატმოსფეროს უზრუნველყოფა. მონოპოლიის ამჟამინდელი სულისკვეთება კლავს ჟურნალისტიკის განვითარებას რესპუბლიკაში.
დაბოლოს, გაზეთ "აზერბაიჯანის" რედაქტორის ბახტიარ სადიგოვის აზრით, რესპუბლიკების მედია არსებობს მთლიანად სახელმწიფოს მხარდაჭერით. იგი ირწმუნება, რომ მთავრობამ ჩამოწერა მრავალი ვალის გამომცემლობისა და მედიასაშუალების წინაშე და სესხებიც კი გადასცა პრესას. გარდა ამისა, აზერბაიჯანში მოეწყო სახელმწიფო მედიის მხარდაჭერის ფონდი.
შედეგად, დამოუკიდებელი გაზეთების რედაქტორების უმეტესობამ დაგმო ხელისუფლება უსამართლობის გამო. თავისუფალი პრესის დღის წინ აშშ-ს პრეზიდენტმა ბარაკ ობამამ ასევე თქვა, რომ აზერბაიჯანი ერთ-ერთია იმ ქვეყნებში, სადაც არ ხდება პრესის თავისუფლების უფლების გამოყენება.
ამის მიუხედავად, აზერბაიჯანის ეროვნული პრესის დღის საპატივცემულოდ დღესასწაული ბუტა პალასის სცენაზე კონცერტით აღინიშნა. 22 ივლისს გაიმართა ცნობილი აზერბაიჯანელი მომღერლის როიას კონცერტი რუსეთის დამსახურებულ არტისტ ლეონიდ აგუტინთან ერთად.
24 ივლისს, ამ დღესასწაულის საპატივსაცემოდ, ახალი აზერბაიჯანის პარტიის დეპუტატი, ალი აჰმადოვი, შტაბში შეხვდა ქვეყნის წამყვანი მედიასაშუალებების რედაქტორებს და მიულოცა მათ პროფესიული დღესასწაული. შეხვედრაზე მან სტუმრებს აცნობა რესპუბლიკის კორესპონდენტების მიღწევებს, პრესის განვითარებაზე მუშაობის შემდგომ მიზნებს, პრეზიდენტ ილჰამ ალიევის მიერ მედიის ყურადღებას.მან კოლეგებს შემდგომი წარმატებები უსურვა მათ საქმიანობაში.
